بانک مرکزی حدود دو هفته پیش گزارشی از وضعیت رشد اقتصادی در سال 95 منتشر کرد، که از دو رقمی شدن رشد اقتصاد ایران پس از 3 دهه روایت میکرد. بر اساس این گزارش، کل تولید ناخالص داخلی ایران با ۱۲.۵ درصد رشد نسبت به سال گذشته، به حدود ۶۶۹۱.۱ هزار میلیارد ریال رسیده است. نهادهای بینالمللی نیز مانند صندوق بینالمللی پول و بانک جهانی، بارها رشد چشمگیر اقتصاد ایران را پس از برجام تأیید کرده و از تغییرات ملموس اقتصادی ایران روایت کردهاند.
حالا بتازگی نشریه معتبر اکونومیست نیز گزارشی را منتشر کرده که نشان میدهد ایران، در دسته پرسرعتترین اقتصادهای جهان برای رشد قرار میگیرد. بر اساس گزارش تسنیم، واحد اطلاعات اقتصادی اکونومیست در گزارشی به بررسی 20 اقتصاد جهان پرداخته که بیشترین سرعت رشد را در سال 2017 میلادی به خود اختصاص دادهاند. در این فهرست نام ایران نیز با رشدی 5.1 درصدی دیده میشود. بر اساس این گزارش، ایران بیستمین اقتصاد برتر جهان از نظر سرعت رشد اقتصادی در سال 2017 لقب گرفته است، در حالی که کشورهایی مانند میانمار، ساحل عاج و لائوس در رتبههای اول تا سوم این رتبهبندی جای گرفته است. کشور میانمار با رشدی حدوداً 7 درصدی پرشتابترین اقتصاد جهان در سال 2017 میلادی است.
این گزارش همچنین رشد اقتصادی منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا را 2.7 درصد تخمین زده که رشدی 0.6 درصدی را نسبت به رقم رشد 2.1 درصدی سال 2016 نشان میدهد.
رشد اقتصادی در غرب اروپا از 1.8 درصد در سال 2016 به 1.3 درصد در سال 2017 میلادی کاهش یافته که نشان دهنده تداوم مشکلات ناشی از بحران مالی سالهای گذشته در کشورهای این منطقه از جهان است. از دیگر کشورهایی که در فهرست 20 اقتصاد پرشتاب جهان جای گرفتهاند میتوان به کامبوج، تانزانیا، غنا، هند، جیبوتی، ویتنام، یمن، فیلیپین، چین، سیرالئون، سنگال، بنگلادش، بورکینافاسو، بنین، کنیا و پاناما اشاره کرد.
ایران چطور به مسیر رشد وارد شد؟
پیش از اکونومیست، صندوق بینالمللی پول نیز در گزارشی وضعیت رشد اقتصادی ایران را منتشر کرده و به تمجید سرعت رشد ایران پرداخته بود. بر اساس این گزارش، تولید ناخالص داخلی ایران بر اساس شاخص قدرت خرید در سال ۲۰۱۷، ۹۲ میلیارد دلار افزایش یابد و به ۱.۵۵۱ تریلیون دلار میرسد. عمده رشد اقتصادی ایران در سال گذشته، به خاطر منابع حاصل از فروش نفت به دست آمد. سال گذشته نفت در اقتصاد ایران، ۶۱.۶ درصد ارزش افزوده ایجاد کرد که ۵۴ درصد بیشتر از سال ۹۴ بود. اما روند فعالیتها در سال ۹۵ و در امتداد آن در امسال، نشان میدهد بخش غیرنفتی ایران نیز به مسیر رشد وارد شده است. رشد اقتصادی بدون نفت از ۱.۸- درصد در سه ماهه اول سال ۱۳۹۵ به ترتیب به رشد مثبت ۳.۹، ۵.۴ و ۵.۶ درصدی طی فصول دوم تا چهارم رسیده و نهایتاً از رشد ۳.۱- درصد در سال ۱۳۹۴ به رشد ۳.۳ درصدی در پایان سال ۱۳۹۵ افزایش یافته است. گروه کشاورزی در سال ۹۵، بیشترین رشد را پس از نفت داشت و ۴.۲ درصد رشد کرد. بخش صنعت با تولید ۷۸۱ هزار میلیارد ریالی در سال ۹۵، ۶.۹ درصد رشد ارزش افزوده داشته است.
شروع تغییر ریل اقتصادی در سال ۹۲ اتفاق افتاد. آرامش و ثبات ارز و تورم، مهمترین اقدامات دولت بود و پس از آن، حرکت در پیچ رشد اقتصادی شروع شد. لغو تحریمهای اقتصادی همراه با اصلاح سیاستها باعث شد که اقتصاد در سال ۹۳، پس از دو سال رکود مطلق، به تعبیر سعید لیلاز از پرتگاه سقوط فاصله بگیرد و پس از تجربه نرخ رشد منفی در سالهای ۹۱ و ۹۲، سال ۹۳ رشد اقتصادی وارد محدوده بالای صفر شد. در سال ۹۴، به خاطر شوک ناشی از افت شدید قیمت نفت، این رشد به چالش افتاد اما در سال ۹۵ با صادرات بیشتر، رشد اقتصادی با شتاب فزایندهای، به بالای نمودارها صعود کرد.