در حالی قرار بود تا پایان سال 94 پیش‌نویس تفاهمنامه تعیین تکلیف پروژه‌ نیمه‌تمام بین ایزوایکو و شرکت ملی نفتکش امضا شود که درفاصله حدود یکماهه تا پایان سال ۹۵ سرنوشت شناور ایران-فهیم نامعلوم است.این نفکتش هم‌اکنون در سواحل خلیج‌فارس آب می‌خورد.

به نقل از تسنیم،  اوایل دهه هشتاد شمسی با هدف توانمندسازی یادرهای کشتی‌سازی داخلی قراردهایی بین مجتمع کشتی‌سازی و فراساحل ایران (ایزوایکو) با کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و شرکت ملی نفتکش برای ساخت چند فروند کشتی کانتینربر و نفتکش امضا شد. بر این اساس قرار شد 5 فروند کشتی کانتینری برای کشتیرانی و 2 نفتکش نیز برای شرکت ملی نفتکش ساخته شود اما به دلیل تجربه کم ایزوایکو، مسائل مربوط به تامین مالی پروژه‌ها و... روند ساخت طولانی شد تا دو سفارش دهنده در سفارش‌های خود تجدیدنظر کنند. به این ترتیب کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران تعداد کشتی‌های خود را به سه فروند کاهش داد که این شناورها با تاخیر چند ساله یکی پس از دیگری ساخته و تحویل شد.

اما دو سفارش شرکت ملی نفتکش سرنوشت خوبی مانند سفارش‌های کشتیرانی نداشتند. شناور ایران-فلق یا پروژه شماره 108 که پس از 15 سال در نقطه صفر ساخت قرار دارد و شناور ایران-فهیم (109) نیز با پیشرفت بالای 90 درصدی در سواحل خلیج‌فارس آب می‌خورد. جلسات متعددی برای تعیین تکلیف این پروژه نیمه تمام بین مدیران شرکت ملی نفتکش و ایزوایکو با حضور شورایعالی صنایع دریایی برگزار شده که البته خروجی آنچنانی تا امروز نداشته است.

*پیش‌نویس توافقنامه با ایزوایکو آماده شد

مهرماه سال گذشته مدیرعامل وقت شرکت ملی نفتکش از تهیه پیش‌نویس توافقنامه با کشتی‌سازی ایزوایکو و صدرا برای تعیین تکلیف پروژه‌های نیمه تمام خبر داده و به تسنیم گفته بود: بر اساس اسن توافقنامه کشتی‌سازان باید به روند ساخت پروژه‌های نیمه تمام سرعت داده و کشتی‌ها را تحویل ما بدهند.

علی‌اکبر صفایی افزود:‌ارتباط خوبی با شورایعالی صنایع دریایی داریم، چند مورد مانده در رابطه با کشتی‌هایی داریم که تاکنون -توسط کشتی‌سازان داخلی- ساخته نشده است. این موضوع را با شورایعالی صنایع دریایی پیش‌می‌بریم تا موارد را حل و فصل کنیم.

وی در پاسخ به این پرسش که چه اقدامی برای پروژه‌های نیمه‌تمام یاردهای کشتی‌سازی داخلی انجام شده است، افزود: در این زمینه یک برنامه با صدرا و یک برنامه هم با ایزوایکو (مجتمع کشتی سازی و صنایع فراساحل ایران) داریم که نیمه‌تمام است.

وی با بیان این‌که به دنبال تکمیل این پروژه‌های هستیم در پاسخ به این پرسش که آیا قرار است شرکت ملی نفتکش منابع مالی را در اختیار کشتی‌سازان قرار دهد، گفت: پرداخت‌ها را قبلا انجام داده‌ایم و باید در قالب موافقنامه آنها به روند ساخت سرعت داده و کشتی‌ها را تحویل دهند.

صفایی با بیان این‌که هنوز توافقنامه فی مابین امضا نشده است، افزود: پیش‌نویس این تفاهمنامه در حال تهیه است و گروه‌های کارشناسی نیز در این رابطه تشکیل شده است.

به گفته مدیرعامل شرکت ملی نفتکش، توافقنامه با کشتی‌سازان داخلی برای تعیین تکلیف پروژه‌های نیمه‌تمام باید امسال  امضا شود.

*انتظار برای تصویب توافقنامه

حدود یکماه بعد (آبان‌ماه 94) رئیس دبیرخانه شورایعالی صنایع دریایی با بیان این‌که منتظر تصویب صورتجلسه تعیین تکلیف کشتی‌های نیمه‌تمام یارد کشتی‌سازی "ایزوایکو" توسط هیئت مدیره شرکت ملی نفتکش هستیم به تسنیم گفت: منابع مالی مورد نیار برای تکمیل پروژه توسط ایزایکو یا بانک تامین می‌شود.

احمد رفعت اظهار کرد: پیش‌نویس توافقنامه مجتمع کشتی‌سازی و صنایع فراساحل ایران (ایزوایکو) و شرکت ملی نفتکش ایران تهیه شده و در اختیار شرکت بهره‌بردار (شرکت ملی نفتکش) قرار گرفته است.

وی با بیان این‌که صورتجلسه‌ای در این زمینه تنظیم شده است، تصریح کرد: این صورتجلسه حدود یکماه پیش به شرکت ملی نفتکش برای تصویب ارسال شده که منتظر تصویب آن از سوی هیئت مدیره این شرکت هستیم.

وی با یادآوری این‌که با بیان این‌که بر اساس این تفاهمنامه یکی از کشتی‌های سفارش داده شده نفتکش در ایزایکو تعیین تکلیف می‌شود، افزود: ساخت این کشتی که حدود 12 سال پیش آغاز شد بنا به دلایلی مشکلاتی متوقف شده بود.

رئیس دبیرخانه شورایعالی صنایع دریایی در پاسخ به این پرسش که آیا قرار است شرکت نفتکش منابع مالی را برای اتمام ساخت این کشتی در اختیار ایزوایکو قرار دهد، گفت: خیر، منابع مالی مورد نیاز را یا ایزایکو تامین می‌کند یا بانک.

به گزارش تسنیم، اواسط آذرماه امسال نیز رضاییان مدیرعامل ایزوایکو با بیان این‌که ایزوایکو طی 5 سال اخیر بدهی‌های خود را تسویه و 14 پروژه البته به جز یک پروژه را با دست خالی تعیین تکلیف کرده و به اتمام رسانده‌، گفت: این پروژه‌ تعیین تکلیف نشده نفتکش سفارش شده شرکت ملی نفتکش است که متاسفانه به دلایلی همچنان بلاتکلیف مانده است و نفتکش وارد مباحث حقوقی این طرح شده است.

وی با تاکید بر این‌که در برنامه استراتژیک، ایزوایکو می‌تواد شناورها را در هر سطحی بسازد، تصریح کرد: در موضوع کشتی‌های اقیانوس پیما و نفتکش کارفرماها در پرداخت پیش پرداخت‌ها خوب عمل نکرده‌اند و اگر به موقع این کار را انجام می‌دادند می‌توانستیم در مدت زمان کوتاه‌تری سفارش‌ها را تحویل دهیم.

طی یکسال و 5 ماه گذشته (از مهر پارسال تا امروز) به جز چند اظهارنظر امیدوارکننده درباره شناور حمل نفت ایران-فهیم در عمل اتفاقی نیفتاده است. این شناور هم‌اکنون در ساحل خلیج‌فارس منتظر تعیین تکلیف خود است. یکی از موانع اتمام ساخت این شناور به مسائل مالی آن برمی‌گردد که احتمالا باعث شده تا روند تکمیل ایران-فهیم متوقف شود. نفتکشی‌ها می‌گویند تمام هزینه‌های ساخت شناور را پرداخته‌اند و دیگر حاضر نیستند در این رابطه یک ریال پرداخت کنند.

حال باید منتظر ماند و دید گره کور نفتکش در دست ساخت ایزوایکو پس از حدود 15 سال چگونه باز می‌شود؛ با دست، با دندان یا هیچکدام.